Khen ngợi có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc tạo động lực thúc đẩy con người không ngừng vươn lên hoàn thiện bản thân. Đặc biệt đối với trẻ em, sự khen ngợi có thể trở thành một nguồn lực lớn giúp trẻ tự tin.
Động viên đúng lúc
Lời kể của một cô giáo trẻ có thể giúp chúng ta cảm nhận được giá trị của việc động viên đúng lúc: “Tôi còn nhớ khi học cấp III, tôi không phải là một học sinh nổi trội trong lớp. Việc thầy cô nhớ đến tên tôi là một điều “kỳ diệu” và không ít lần tôi mất ngủ khi một tiết học nào đó tôi tình cờ được nhắc đến tên.
Tiết học cuối cùng của năm lớp 10, tôi đang ôm cặp lững thững ra về thì gặp cô Trang – cô tổ trưởng môn Văn gọi tôi lại ngồi trên ghế đá rồi mở cặp lấy quyển sổ tay, quyển sổ ghi chép cẩn thận từng đoạn văn ngắn. Tôi đọc rồi nhìn cô với sự nghi vấn, đơn giản vì tôi chưa hiểu ý của cô. Tôi nhớ đó là đoạn văn của tôi, bài văn được 7,5 điểm, đứng thứ ba trong lớp.
Cô xoa đầu tôi bảo: “Viết rất sắc nhưng cần phải trau chuốt thêm. Em rất có khả năng. Cô hy vọng sẽ gặp em ở lớp bồi dưỡng học sinh giỏi văn…”. Lúc ấy, tôi thấy lâng lâng trong lòng vì thật ra trong các môn tôi học tốt nhất là môn Văn, nhưng so với các bạn khác không phải là nổi bật.
“Em rất có khả năng!”, cụm từ này cứ lẩn quẩn trong đầu tôi sau những tháng ngày còn lại của thời học sinh và đến tận bây giờ. Sau đó, tôi đạt giải môn Văn quốc gia, tốt nghiệp đại học loại giỏi bằng khả năng viết lách và tự tin của mình, tôi trở thành giảng viên và giờ là học viên cao học. Trong đầu tôi lúc nào cũng có câu “Em rất có khả năng!”, nhất là những khi tôi thất bại hay cần ý chí bước qua những khó khăn trong cuộc sống”.
Chừng mực và cụ thể
Tâm sự trên cho thấy, sự khen ngợi đem đến cho con người động lực không có gì có thể so sánh được. Không phải một sự thành công rực rỡ nào đó mới nhận được một sự tán thưởng xứng đáng. Đôi khi chỉ cần một sự thừa nhận đơn giản về những cố gắng mà ta đã bỏ ra cũng đem đến những cảm giác thỏa mãn lẫn tự hào. Đặc biệt đối với trẻ ở lứa tuổi đi học, sự khen ngợi có hiệu quả hơn trong những trường hợp cụ thể.
Đối với giáo viên, khen ngợi là một nghệ thuật sư phạm và nó là một trong những phương pháp giáo dục hiệu quả. Đối với các bậc cha mẹ, khen ngợi là một nhịp cầu để con cái trở nên gần gũi và gắn bó với mình hơn. Khen ngợi đúng lúc, chừng mực và đúng phương pháp sẽ giúp trẻ đạt được một mức độ nào đó về sự tự ý thức bản thân và thông qua đó trẻ cảm thấy tự hào về bản thân mình.
Vấn đề quan trọng là cha mẹ cần tặng thưởng cho trẻ dù là những nỗ lực nhỏ nhất và những lời khen ngợi càng cụ thể càng tốt. Thay vì nói: “Giỏi lắm con!”, cha mẹ hãy nói: “Con giỏi lắm vì đã giúp mẹ quét nhà sạch sẽ”. Thậm chí những lời cảm ơn của bạn dành cho trẻ cũng có thể là một sự khen ngợi mà ít phụ huynh nào làm được điều này. Khen ngợi những việc trẻ làm luôn có tác dụng tích cực hơn nhiều so với việc chúng ta khen ngợi chính bản thân trẻ. Điều đó sẽ giúp trẻ nhìn nhận và đánh giá được hành vi tích cực mà bản thân đã thể hiện và sẽ cố gắng có những hành vi phù hợp tương xứng với những lời đã được khen ngợi. Chẳng hạn thay vì khen: “Con rất ngoan chiều nay”, bạn hãy khen: “Con rất ngoan vì chiều nay đã chơi cùng em để mẹ nấu cơm”.
Cần biết rằng, nhiều trẻ có thể xác định được sự thiếu chân thật trong lời khen ngợi khi đến tuổi đến trường và thậm chí trẻ sẽ cảm thấy mất thể diện nếu phụ huynh khen ngợi chúng thái quá trước mặt người khác. Vì vậy phụ huynh cần lưu ý, nên khen ngợi theo kiểu thừa nhận chính xác khả năng và việc làm của trẻ, đừng tán dương quá mức. Khen ngợi là một cách để trẻ nhận ra mình đã làm được những gì, chưa làm được gì và mình cần phải cố gắng như thế nào để đáp ứng đúng với sự yêu thương và mong đợi của cha mẹ.
Theo – eva.vn
Trả lời
Bạn phải đăng nhập để gửi phản hồi.